Vitamin C (Ascorbic acid) là vi chất thiết yếu, tham gia vào hơn 300 phản ứng sinh hóa trong cơ thể, đặc biệt đóng vai trò quan trọng trong miễn dịch, tổng hợp collagen, bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa. 

Tuy nhiên, Vitamin C là vitamin tan trong nước, cơ thể không dự trữ, và dễ thất thoát nếu sử dụng không đúng cách.

Hiện nay có hàng trăm sản phẩm Vitamin C trên thị trường với liều lượng, dạng hoạt chất và công nghệ bào chế rất khác nhau. 

Nếu lựa chọn không phù hợp, người dùng có thể lãng phí, thậm chí gặp phải các tác dụng phụ như kích ứng dạ dày, tiêu chảy, tăng oxalate trong nước tiểu...

Dưới đây là 7 tiêu chí quan trọng Thủy muốn chia sẻ để giúp bạn lựa chọn đúng loại vitamin C chất lượng, hấp thu tốt và phù hợp với từng nhu cầu cá nhân.

CHỌN ĐÚNG DẠNG HOẠT CHẤT – CƠ SỞ SINH KHẢ DỤNG

Dạng vitamin C không chỉ quyết định tốc độ hấp thu mà còn ảnh hưởng đến mức độ dung nạp của hệ tiêu hóa:

1. Dạng hoạt chất: Ascorbic Acid

  • Ưu điểm: Sinh khả dụng cao, phổ biến, giá tốt
  • Nhược điểm: Có thể gây xót dạ dày, nhất là dạ dày yếu
  • Đối tượng phù hợp: Người bình thường, sử dụng hằng ngày

2. Dạng hoạt chất: Ester-C®

  • Ưu điểm: Dịu với dạ dày, chứa calcium & metabolite
  • Nhược điểm: Giá cao
  • Đối tượng phù hợp: Người viêm dạ dày, cần dùng lâu dài

3. Dạng hoạt chất: Liposomal Vitamin C

  • Ưu điểm: Hấp thu vượt trội qua niêm mạc & màng tế bào
  • Nhược điểm: Giá cao, cần công nghệ chuẩn
  • Đối tượng phù hợp: Người miễn dịch yếu, stress kéo dài, da yếu

4. Dạng hoạt chất: Sodium/Calcium Ascorbate

  • Ưu điểm: Đệm pH, giảm kích ứng dạ dày
  • Nhược điểm: Có thể tăng nạp natri/canxi
  • Đối tượng phù hợp: Người dạ dày yếu, cần kiểm soát natri/canxi

Lưu ý: Đối với trường hợp không có bệnh lý nền, dạng Ascorbic Acid chuẩn USP vẫn là lựa chọn lý tưởng. Dạng liposomal chỉ nên chọn nếu đảm bảo nguồn công nghệ đáng tin cậy.

LIỀU DÙNG PHÙ HỢP – NHIỀU CHƯA CHẮC TỐT

Theo nghiên cứu của Carr & Maggini (2017, Nutrients):

“Khả năng hấp thu của vitamin C giảm dần khi liều vượt quá 200 mg/lần, phần dư bị bài tiết nhanh chóng qua thận.”

- Ở liều 200–500 mg/lần, sinh khả dụng vitamin C đạt tối ưu.

- Ở liều 1000–2000 mg/lần, vitamin C thường chỉ hấp thu ~50%, phần còn lại bị thải qua nước tiểu.

- Dạng liposomal có thể tăng sinh khả dụng nhờ con đường tiêu hóa truyền thống. (Evans et al., 2019).

Liều dùng gợi ý:

- Người trưởng thành: 250–500 mg/lần, 1–2 lần/ngày

- Trẻ em: 30–100 mg/ngày tùy độ tuổi

Lưu ý: Không nên nạp quá nhiều vitamin C một lúc vì chất này không tích trữ được dài hạn trong cơ thể.

DẠNG BÀO CHẾ PHÙ HỢP VỚI NHU CẦU

Dạng bào chế ảnh hưởng đến khả năng dung nạp và hiệu quả thực tế:

1. Dạng bào chế: Viên nén

  • Ưu điểm: Bền, rẻ, dễ bảo quản
  • Nhược điểm: Hấp thu chậm, khó nuốt với trẻ em/người lớn tuổi

2. Dạng bào chế: Viên sủi

  • Ưu điểm: Dễ dùng, thẩm thấu nhanh
  • Nhược điểm: Chứa nhiều natri, không phù hợp người huyết áp cao

3. Dạng bào chế: Viên nhai

  • Ưu điểm: Dễ uống, tiện lợi
  • Nhược điểm: Có khả năng chứa nhiều chất tạo ngọt hoặc đường

4. Dạng bào chế: Bột uống

  • Ưu điểm: Dễ hấp thu, dễ điều chỉnh liều
  • Nhược điểm: Dễ bị oxy hóa nếu không bảo quản kín

5. Dạng bào chế: Liposomal

  • Ưu điểm: Hấp thu vượt trội, không chua
  • Nhược điểm: Cần kiểm chứng công nghệ, giá cao, dễ có hàng giả/nhái

Lưu ý: Liposomal thật sự hiệu quả phải có công nghệ rõ ràng (phospholipid source, microencapsulation method…), lọ đựng tối màu.

KIỂM TRA NHÃN MÁC SẢN PHẨM

Những lưu ý cần CÓ của sản phẩm:

● Nêu rõ hàm lượng vitamin C nguyên chất (vd: 500 mg ascorbic acid)

● Nêu rõ dạng hoạt chất và/hoặc thương hiệu nguyên liệu (vd: Quali®-C, Ester-C®, PureWay-C®)

● Có chứng nhận USP, GMP, ISO (Chứng nhận chất lượng và sản xuất an toàn) hoặc kiểm nghiệm độc lập

● Bao bì chống ẩm – chống sáng – kín khí

Những lưu ý cần TRÁNH của sản phẩm:

● Sản phẩm chứa Sodium benzoate. Vì sẽ có nguy cơ Sodium benzoate phản ứng với Ascorbic acid (vitamin C) tạo benzene (chất có tiềm năng gây ung thư)

● Sản phẩm cho trẻ nhỏ cần lưu ý đường hóa học.

● Sản phẩm ghi nhãn mập mờ, không rõ liều lượng. Ví dụ như “Vitamin C complex”

TỔNG KẾT

Vitamin C là sản phẩm thân thuộc và có số lượng lựa chọn đa dạng trên thị trường. Tuy nhiên Vitamin C hiệu quả không nằm ở liều cao nhất hay giá đắt nhất, mà ở độ hấp thu và mức phù hợp với từng cơ địa.

Để chọn được một loại vitamin C phù hợp, các Đồng Điệu nên cân nhắc 4 yếu tố:

Dạng hoạt chất - hàm lượng - cách bào chế - độ minh bạch của sản phẩm.

Hy vọng mỗi viên vitamin C mọi người dùng đều là đến từ những quyết định có cơ sở khoa học. Chúc các Đồng Điệu có nhiều sức khỏe.

______________________

Bài viết thuộc quyền sở hữu của Dược sĩ  Hoàng Thu Thủy và group Đồng Điệu. Đề nghị không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý của tác giả.