Nguyên nhân gây chàm da và cách "chung sống" hoà bình

Chàm là tên gọi của một nhóm các tình trạng viêm da gây ngứa, da khô, phát ban, mảng vảy, mụn nước và nhiễm trùng da. Mọi người thường than phiền tình trạng ngứa ngáy, khó chịu mỗi đợt viêm do chàm khởi phát, và thường tìm đến các loại thuốc kháng viêm để điều trị tạm thời. Tuy nhiên, vì đây là bệnh lý mãn tính, có tính tái phát khá cao nên có bao giờ mọi người tự đặt ra cho bản thân câu hỏi:

“Chẳng nhẽ mình lại dùng thuốc cả đời hay sao?”

Đó cũng chính là câu hỏi mình luôn đặt ra cho bản thân khi tìm hiểu về căn bệnh mãn tính này. Và câu trả lời là chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa tốt, để ngăn tình trạng viêm, ngứa, đỏ xảy ra trên da nhờ thay đổi lối sống và chế độ ăn uống hằng ngày.Do đó, thông qua bài viết này mình muốn chia sẻ cho mọi người cách để ngăn ngừa chàm tái phát và hạn chế tối đa tăng sắc tố trên da do chàm để lại ha.

Dấu hiệu nhận biết?

Dấu hiệu thường thấy: da dày, khô, có vảy, ở giai đoạn viêm có xuất hiện các sẩn, mụn nước và ngứa dữ dội.

Có những loại chàm nào?

Theo phân loại của National Eczema Association - Hoa Kỳ, chàm được phân thành 7 loại chính:

Viêm da dị ứng
Viêm da tiếp xúc
Chàm tổ đĩa
Viêm da thần kinh
Chàm đồng tiền
Viêm da tiết bã nhờn (thường ảnh hưởng đến da đầu)
Viêm da ứ trệ (thường gặp ở chân)

Nguyên nhân gây bệnh

Yếu tố di truyền: trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh khi gia đình có cha hoặc mẹ hoặc cả cha lẫn mẹ bị viêm da cơ địa, viêm mũi dị ứng,...
Rối loạn hệ miễn dịch
Tổn thương hàng rào bảo vệ da

Các giai đoạn của chàm?

Phần này mình sẽ viết dễ hiểu nhất để mọi người dễ hình dung về diễn tiến của chàm ha. Nhìn chung sẽ là 3 giai đoạn chính

Dày sừng nang lông: da bệnh nhân thường dày, có vảy, khô
Viêm: trên da xuất hiện nhiều nốt đỏ, đau, kèm với ngứa ngáy, khó chịu. Đây là một giai đoạn khá nhạy cảm, và cần kiểm soát nhanh vì viêm lâu kèm ngứa ngáy khó chịu khiến bệnh nhân dễ làm tổn thương da hơn, từ đó dễ nhiễm trùng và sẹo xấu trên da.
Tăng sắc tố sau viêm: vùng da đỏ sẽ chuyển sang màu đen hoặc nâu đậm do melanin được sản xuất quá mức sau quá trình viêm.

Có chữa khỏi hoàn toàn chàm không?

Không. Chàm là một bệnh lý phức tạp phát sinh từ sự tương tác giữa gen và môi trường. Nên một khi đã bị chàm thì chắc chắn bạn không thể nào chữa khỏi hoàn toàn nó. Tuy bệnh khó điều trị dứt hẳn nhưng hoàn toàn vẫn có thể phòng ngừa các đợt tái phát xảy ra và tăng sắc tố sau viêm do chàm để lại cho người bệnh.

Các tác nhân khởi phát chàm là gì?

Do môi trường sống ô nhiễm (bụi bẩn, lông thú cưng,...), khí hậu thay đổi (thường gặp khi trời lạnh)
Do sử dụng các sản phẩm làm sạch không đúng, tiếp xúc nhiều với nước nóng,.. => Ảnh hưởng đến hàng rào bảo vệ da
Chế độ ăn uống: Các sản phẩm có chứa nhiều protein như sữa bò, nội tạng động vật, dầu mỡ, cay nóng, ngọt có thể dẫn đến kích thích, khởi phát quá trình viêm.

Phòng ngừa và điều trị tăng sắc tố sau viêm như thế nào?

Dựa vào 3 giai đoạn chính của chàm thì mình cũng có 3 việc cần làm chính để ngăn ngừa đợt cấp và điều trị như sau:

Phục hồi và hạn chế tối đa các tác nhân có thể gây hại đến hàng rào bảo vệ da

Dưỡng ẩm: Đặc trưng ủa những nền da này đó là khô, da có vảy do bất thường về cấu trúc da, nên dưỡng ẩm cho da để da mềm mại hơn, giảm khô da từ đó giảm tình trạng ngứa và phục hồi lại hàng rào bảo vệ da. Do đó, dưỡng ẩm là thứ không thể thiếu để ngừa chàm tái phát. Nên dùng các sản phẩm dưỡng ẩm có kết cấu lỏng, nhẹ, không dày và bết rít để hạn chế bít tắc lỗ chân lông và tạo cảm giác “dễ thở” hơn cho da.
Ưu tiên sử dụng các sản phẩm làm sạch dịu nhẹ, lành tính cho da. Tránh các sản phẩm xà phòng có độ pH quá cao, hoặc có các thành phần dễ gây kích ứng da như: hương liệu, chất tạo màu,...
Không tắm bằng nước quá nóng và quá lâu (chỉ nên tắm trong vòng 5 phút), vì tiếp xúc lâu với nước nóng dễ mất lipid và gây khô da
Tránh cạo, wax lông nhiều vì dễ làm tổn thương da
Cắt ngắn móng tay và đeo găng tay khi ngủ ban đêm để ngăn ngừa cào, gãi gây tổn thương da.
Nên mặc quần áo mềm mại, chất liệu vải thân thiện với làn da.
Tạo môi trường sống lành mạnh, tránh tiếp xúc với các tác nhân có hại từ môi trường

Giảm các tác nhân có thể kích thích quá trình viêm và tăng cường hệ miễn dịch

Tránh stress, thức khuya
Tránh ăn các sản phẩm chứa nhiều dầu mỡ, protein (nội tạng động vật, whey,...), đồ ăn ngọt, cay nóng.
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh nhiều rau xanh, tập thể dục đều đặn

Giảm viêm, phòng ngừa tăng sắc tố sau viêm

Khi có tình trạng viêm => Tích cực kháng viêm cho da bằng đường bôi, thuốc kháng histamin đường uống để giảm ngứa, các loại thuốc sinh học, liệu pháp ánh sáng kết hợp, kiêng các loại thức ăn kích thích viêm, tăng cường hệ miễn dịch. Kiểm soát tốt quá trình này sẽ làm giảm các triệu chứng ngứa ngáy đồng thời cũng hạn chế được khả năng nhiễm khuẩn, nấm trên da, từ đó giúp giải quyết nhanh tình trạng viêm, hạn chế nhiễm khuẩn, ngừa thâm và sẹo xấu sau viêm.
Ngăn ngừa tăng sắc tố sau viêm: nên tránh cho vùng da đó tiếp xúc trực tiếp với nắng, bổ sung các sản phẩm chăm sóc da đường bôi giúp hạn chế để lại thâm cho da như: tranexamic acid, alpha arbutin, vitamin C, kojic acid,...

Tóm lại

Chàm tuy là một bệnh có tính chất di truyền và không thể điều trị khỏi hoàn toàn được, tuy nhiên nếu bạn biết cách chăm sóc bản thân tốt, tránh các tác nhân có hại và hạn chế các tác nhân gây kích thích viêm thì có thể kiểm soát tốt.

Mình vẫn luôn khuyến khích mọi người nên phòng hơn là chữa, vì một khi chàm đã tái phát và quá trình viêm, ngứa ngáy xảy ra thì khả năng làm tổn thương da, tạo vết thương hở trên da là khá cao, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, virus cơ hội từ bên ngoài thì lại khó trị hơn rất nhiều và việc giải quyết các vết tăng sắc tố sau viêm cũng không phải là một điều dễ dàng.

Hi vọng bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn nhiều thông tin hữu ích về chàm, chúc bạn sớm tìm thấy phương pháp tốt nhất để duy trì một làn da khỏe mạnh nhen.

_______________